ZAVALLI ÇOCUK KİTAP ÖZETİ – NAMIK KEMAL
“Zavallı Çocuk” piyesinde, amcasının çocuğu Ata’yı seven Şefika, annesi tarafından varlıklı bir paşayla evlendirilmek istenmektedir. Baba, bu evlilik meselesinde pek de istekli değildir çünkü kızının böyle bir evliliği arzu etmediğini hissetmiştir. Karısının ısrarlarına kayıtsız kalmayı yeğlemekte, hatta onu bu fikrinden caydırmaya çalışmaktadır. Tahire Hanım ise kocasını ikna etmek için her yolu denemekten çekinmez. Hatta Şefika’nın tavrını başka bir sebebe bile bağlar.
Halil Bey oldukça hoşgörülü bir insandır. Bu yüzden devrin gereklerine uymasa da kızının evlilik konusunda fikrini öğrenmek ister ancak, ne yazık ki Şefika aynı olgunluğa ulaşmadığı için babasına fikrini söylemekten çekinir. Hatta Ata’yı seviyor olmasına rağmen, onun kendisinin kardeşi olduğu şeklinde bir açıklama bile yapar. Şefika’nın bu tavrı daha çok Tahire Ha-nım’ın işine gelir. Şefika, babasının ısrarları neticesinde “Vallahi, billahi, sizin başınız için, başka birini düşündüğüm yok.” deyince Halil Bey artık bu işin yakasını bırakmak zorunda kalır. Şefika, babasına söylemeye çekindiği duygularını annesine söyler. Kızının Ata’yı sevdiğini öğrenen Tahire Hanım, önce büyük bir tepki gösterir. Tepkinin bir fayda vermeyeceğini anlayınca da onu ikna yoluna gider. Tahire Hanım Şefika’ya, babasının borcu olduğunu ve paşayla evlenirse paşanın, babasının borcunu ödeyeceğini bu nedenle paşayla evlenmesi gerektiğini söyler.
Şefika, annesinin bu sözlerinden sonra, bütün duygularını, sevgilerini, beklentilerini bir kenara bırakmak zorunda kalır çünkü babası zor durumdadır. Onu bu durumdan kurtarmanın tek çaresi de annesinin söylediği paşa ile evlenmektir. Şefika bahsedilen paşa ile evlenmeyi kabul eder. Bu arada içindekileri de annesine söylemekten çekinmez:
“Şefika — Ah, anneciğim, anneciğim! Bir parçacık bırak da kendimi toplayayım. Hepinizi hapisten, ölümden, sürünmekten ben mi kurtaracağım? Beni onun için mi paşaya vermek istiyorsunuz? Feda… feda olsun. Gönlüm de feda olsun, canım da feda olsun. Ata… Ata da feda olsun.”
Şefika, istemediği biriyle evlendirilmeye kalkılınca devrin meşhur hastalıklarından olan vereme yakalanır ve ölür. Ata da sevgilisinin ölümüne dayanamayarak kendisini zehirlemiştir. Tahire Hanım, kızının felaketine sebep olduğu için pişmandır. Paşa ile evlenmesi mukabilinde, babasının sarrafa olan borç senedi gelince Tahire Hanım pişmanlığını dile getirir.