TANZİMAT DÖNEMİNDE İLK ROMAN VE ÖYKÜ ÖRNEKLERİ
- Tanzimat edebiyatında ilk roman, bir çeviridir. Yusuf Kâmil Paşa’nın 1862’de Fransız yazar François Fenelon’dan yaptığı “Telemak” adlı çeviri roman, büyük ilgiyle karşılanmıştır.
- Victor Hugo’nun “Sefiller“i, 1862’de “Mağdurîn Hikâyesi” adıyla çevrilmiştir.
- 1864’te Daniel Defoe’nun “Robinson Crusoe”su, 1871’de Alexander Dumas (Aleksandır Düma)’nın “Monte Kristo”su çevrilmiştir. Bu çevirilerden sonra da Tanzimat Döneminin sonuna kadar Batılı roman örnekleri tercüme edilmiştir.
- Şemsettin Sami, 1870’te Türk edebiyatının ilk yerli’romanı olan “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat“ı yazmış ve 1872’de bastırmıştır.
- Namık Kemal, 1876’da ilk edebî roman olan “İntibah“ı ve 1880 – 1883’te ilk tarihî roman olan “Cezmi“yi yazmıştır.
- Recaizade Mahmut Ekrem ilk realist roman olan Araba Sevdası‘nı yazmıştır.
- Sami Paşazade Sezai, 1888’de “Sergüzeşt” adlı romanıyla hürriyet özlemini ve esirliği işlemiştir.
- Nabizade Nazım; ilk kez köy gerçeğine eğilmiş ve 1891’de “Karabibik‘i, 1896’da ise “Zehra” adlı psikolojik romanı yazmıştır.
- Edebiyatımızın, Batılı anlamdaki ilk öykü örnekleri ise yine Tanzimat Döneminde ortaya konmuştur. Ahmef Mithat Efendi‘nin, 1870’te yayımladığı “Letaif-i Rivâyat” adlı eseri ilk öykü denemesidir.
- Sami Paşazade Sezai, hikâyelerini “Küçük Şeyler” adlı eserde (1891) toplamıştır. Bu öyküler Batılı anlamda öykü ölçülerine daha uygundur.