MURABBA
- ♦ Dörder dizeli bentlerden oluşan nazım biçimidir. Sözlük anlamı “dört köşeli, dörtlü” demektir. Biçim bakımından halk şiirindeki koşmaya benzer. Bent sayısı genellikle 4-8 arasında değişir. Uyak düzeni aaaa / bbba / ccca … biçimindedir. Bazen İlk bendin ilk 3 dizesi kendi aralarında uyaklı olabilir. Bu durumda uyak düzeni şöyle olur: bbba / ccca / ddda ...
- ♦ Bazı murabbalarda ilk bendin dördüncü dizesi, diğer bentlerin sonunda aynen tekrar edilebilir.
- ♦ Din, ahlak konularının yanı sıra övgü, yergi, aşk konularında; manzum mektup, mersiye vb. türlerde çok kullanılmıştır. –
- ♦ Edebiyatımızda 16. yüzyıl murabbanın altın çağıdır. Bu yüzyıl şairlerinden Aşkî en çok murabba yazan şairdir. Fuzuli ile Tanzimat Dönemi şairlerinden Namık Kemal‘in de murabbaları ünlüdür.
Murabba
Perişan halin oldum sormadın hal-i perişanım
Gamından derde düştüm kılmadın tedbir-i dermanım
Ne dersin rüzgarım böyle mi geçsin güzel hanım
Gözüm canım efendim sevdiğim devletli sultanım
Esir-i dam-ı aşkın olalı senden vefa görmem
Seni her kanda görsem ehl-i derde aşina görmem
Vefa vü aşinalık resmini senden reva görmem
Gözüm canım efendim sevdiğim devletli sultanım
Değer her dem vefasız cerh yayından bana bin ok
Kime şerh eyleyem kim mihnet ü enduh u derdim çok
Sana kaldı mürüvvet senden özge hiç kimsem yok
Gözüm canım efendim sevdiğim devletli sultanım
Gözümden dembedem bağrım ezip yaşım gibi gitme
Seni terk eylemezem çün ben beni sen dahi terk eyleme
igen hem zalim olma ben gibi mazlumu incitme
Gözüm canım efendim sevdiğim devletli sultanım
Katı gönlün neden bu zulm ile bidade ragıbtır
Güzeller sen tegi olmaz cefa senden vaciptir
Senin tek nazenine nazenin işler münasiptir
Gözüm canım efendim sevdiğim devletli sultanım
Nazar kılmazsan ehl-i derd gözden akıdan şeyle
Yamanlıktır işin uşşak ile yahşi mıdır böyle
Gel Allah’ı seversen bendene cevr eyleme lutfeyle
Gözüm canım efendim sevdiğim devletli sultanım
Fuzuli şive-i ihsanın ister bir gedayindir
Dirildikçe seg-i kuyun ölende hak-i payındır
Gerek öldür gerek ko hükm hükmün ray rayındır
Gözüm canım efendim sevdiğim devletli sultanım …
Fuzuli