Mahallileşme Akımı (Türki-i Basit) özellikleri örnek şiirler şairleri temsilcileri
MAHALLİLEŞME AKIMI:
Divan şiirinde istanbul’un fethinden sonra oluşmaya başlayan ve 18. yüzyılda Nedim’in şiirlerinde en güçlü örneklerini veren bu eğilimin başlıca özellikleri şunlardır:
a. Halkın konuştuğu İstanbul Türkçesine özgü söyleyiş özellikleri, deyim ve mecazların şiire girmesi
b. Divan şiirinin soyut dünyası dışına çıkılarak şiirde günlük yaşamı yansıtan öğelere yer verilmesi; örneğin, yaşanan mekanlara ve gerçek sevgililere ilişkin betimlemeler yapılması
c. İran edebiyatının etkisindeki şiir zevkinin giderek ulusallaşması
d. Halk edebiyatının etkisiyle şarkı nazım biçiminin ortaya çıkması ve Nedim ile Şeyh Galip‘in hece ölçüsüyle birer şiir yazmaları
İstanbul Türkçesinin en ince ve tatlı ifadesi sayılan aşağıdaki dizelerde Nedim, sevgilisine seslenirken sanki bir sohbeti sürdürüyormuş gibi, konuşma dilinin tüm imkânlarından yararlanır:
Yetmez mi sana bister ü bâlîn kucağım
Serd oldu havâ çıkma koyundan kuzucağım
Ateşlik eder sana bu sînemdeki dâğım
Serd oldu havâ çıkma koyundan kuzucağımSen böyle soğuk yerde niçün yatar uyursun
Bi’llahi döğer dur hele dâyen seni görsün
Dahi küçücüksün yalnız yatma üşürsün
Serd oldu havâ çıkma koyundan kuzucağım