İSMET ÖZEL (1944-…)
Kayseri’de doğdu, ilkokulu Kastamonu’da, ortaokulu Çankırı’da okudu. Ankara Gazi Lisesinden sonra gittiği Siyasal Bilgiler Fakültesini bıraktı, er olarak askere alındı. 1963’ten itibaren şiirleri yayınlanmaya başladı. 1970’te Ataol Behramoğlu ve Murat Belge ile birlikte devrimci sanatı savunan ve toplumcu gerçekçi akımın üçüncü kuşağı diye bilinen şair ve yazarların ürünlerinin yayımlandığı “Halkın Dostları” adlı dergiyi çıkardı. 1974’te fikri ve ruhi bir değişim yaşayarak yazı hayatına islami düşünce çerçevesinde devam etti. 1977 yılında Hacettepe Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatından mezun oldu. 18 yıl Devlet Konservatuvarında Fransızca okutmanlığı görevinde bulundu. Uzun yıllar çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. 2005’te Türkiye Yazarlar Birliği Deneme ve Üstün Hizmet Ödülü’nü kazandı.
- ♦ 1960 sonrası Türk şiirinde ele aldığı tema değerleri ve özgün söyleyişiyle önemli atılımlar meydana getirmiş, modern Türk şiirinin gelişiminde etkin rol oynamıştır.
- ♦ Şairlik hayatına 2. Yeni‘nin şiir estetiği etkisinde başlamış; T.S. Eliot, Dylon Thomas, Ezra Pound gibi Batılı şairleri okuyarak şiirini geliştirmiştir.
- ♦ Şairlik yaşamının ilk döneminde Marksizmi şiirinin yol haritası olarak belirlemiş, devrimci duyarlılıkla halkın sorunlarını, emekçi sınıfın mücadelesini, haksızlıkları ve mecbur bırakılmışlıkları dile getirmiştir. Ancak, toplumsala yönelirken bile, şiir ile özgürlük arasında kurduğu kopmaz bağ nedeniyle bireysel olandan hareket etmiş; dış dünyaya hep “iç”ten bakmıştır.
- ♦ “Geceleyin Bir Koşu”, “Evet İsyan” ve “Cinayetler Kitabı“, toplumcu şiir çizgisinde yazılmış şiirlerini toplayan kitaplarıdır.
- ♦ Şairlik yaşamının ikinci döneminin ilk kitabı “Cellâdıma Gülümserken Çektirdiğim Son Resmin Arkasındaki Satırlar” başlığını taşır. Bu kitabından başlayarak toplumcu şiir çizgisinden mistik-dinsel bir duyarlılığa yönelir. Yabancılaşma, başkaldırı, bunaltı, özgürlük gibi temalar etrafında, modern dünyada yaşayan insanın varoluş sorunlarını dile getirir.
- ♦ Yoğun bir şiir işçiliği gerektiren zekâ ve kurguya dayalı şiirlerinde güçlü bir ses tonu; sert, vurucu, radikal imgeleri lirizmle buluşturan bir söyleyiş görülür. Ataol Behramoğlu onun şiirinin vurucu özelliklerini şöyle belirtir:” Senfonik söyleyiş, atılgan vurgu, yaratıcı imge, sözcük seçimi ve kullanışı…”
Geceleyin Bir Koşu
Külden bir ağzım vardı mermilerden önce
çanların saçlarıma değdiği yerde ulurdu
Mori, bakırcı çarşısı, incitepe ağzımın
üniformasına sokulurdu.
Bir çocuğun ağrıyan gülüşü vardı mermilerden önce
Onu gizlice öperdim.
Onu sürüngen yumurtaları ve mezarlarla
birbirine açılan karanlık mağaralarla öperdim.
Öyle sessiz, öyle gelişmeyen bir yangına
bir insan kıvranışını bırakırmış gibi
bir acı saplanırmış gibi sol böğrüme
ellerime Mori’yi eklerdim.
Ağzım ağızla doluydu mermilerden önce.
Mori vardı
usunu bir seccade gibi kullanan yaşamakta
Mori’nin köpekleri vardı herşeyden önce
her akşam adını yıkardı mahalle çeşmesinde
ayaklarını yıkardı, tertemiz tanrılar çıkarırdı ortaya.
Nasıl ki doğuran ve öldüren
köpekler gezinir herkesin şapkasında
ki herkesin şapkası mermilerden öncedir,
– Elma dersem çıkma.
İsmet Özel
Eserleri
Şiir
- Geceleyin Bir Koşu
- Evet İsyan
- Cinayetler Kitabı Cellâdıma Gülümserken Çektirdiğim Son Resmin
- Arkasındaki Satırlar
- Erbain,
- Bir Yusuf Masalı
Deneme
- Üç Mesele: Teknik, Medeniyet, Yabancılaşma
- Şiir Okuma Kılavuzu
- Zor Zamanda Konuşmak
- Taşları Yemek Yasak
- Surat Asmak Hakkımız
- Waldo Sen Neden Burada Değilsin?
- Tavşanın Randevusu
Mektup
- Genç Bir Şairden Genç Bir Şaire (Ataol Behramoğlu’yla Mektuplaşmalar)