Hacı BEKTAŞ VELİ (1209 -1271)
♦ Horasan’dan Anadolu’ya göç eden dervişlerdendir. Yaşamı efsaneleştiği için hakkındaki bilgilerin çoğu kesin değildir.
♦ Bektaşi geleneklerini anlatan Makalat adlı eseri ve şathiyesi mevcuttur.
♦ Bugün bildiğimiz pek çok şiir aslında ona ait değilken sonradan ona mal edilmiştir.
♦ Yeniçeriliğin ve Bektaşiliğin piridir. Yunus Emre’nin manevi öğretmeni olduğu söylenir.
Yeniçerilerin savaşa şu sözle başladıkları bilinir:
“Allah, Allah! İllallah! Baş üryan, sine püryan, kılıç al kan. Bu meydanda nice başlar kesilir. Kahrımız, kılıcımız düşmana ziyan! Kulluğumuz padişaha ayan! Üçler, yediler, kırklar! Gülbang-ı Muhammedi, Nûr-ı Nebi, Kerem… Pirimiz, sultanımız Hacı Bektaş-ı Veli…”
Hacı Bektaş Veli’den Öğüt
“Tarikatın, tasavvuf yolunun ilk makamı, bir âlime canı gönülden bağlanıp, tövbe etmektir. Tövbe, canı gönülden olan pişmanlıktır ve mutlaka yapılmalıdır. Tövbe ederken gözyaşı dökmelidir. Tövbeyi kabul edecek Allahü Teala’dır. Tövbe ettikten sonra O’na tevekkül etmelidir. İkinci makamı, talebe olmaktır. Üçüncü makamı, mücahede, nefse zor gelen, nefsin istemediği şeyleri yapmaktır. Dördüncü makamı, hocaya hizmettir. Beşinci makamı, korkudur. Altıncı makamı, ümitli olmaktır. Yedinci makamı, şevktir ve fakirliktir. Marifetin birinci makamı edep, ikinci makamı, korkudur. Üçüncü makamı, az yemektir. Dördüncü makamı, sabır ve kanattır. Beşinci makamı, utanmaktır. Altıncı makamı, cömertliktir. Yedinci makamı, ilimdir. Sekizinci makamı, marifettir. Dokuzuncu makamı, kendi nefsini bilmektir.”