FAKİR BAYKURT (1929 -1999)
Burdur’un Yeşilova ilçesi Akçaköy’de doğdu. 1948’de Gönen Köy Enstitüsünü bitirdi, 5 yıl köy öğretmenliği yaptı. 1955’te Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünden mezun oldu. Öğretmenlik, ilköğretim müfettişliği yaptı. 1962’de Indiana Üniversitesinde eğitim gördü. Türkiye Öğretmenler Sendikasının (TÖS) kuruluşunda görev aldı ve Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu Genel Başkanı oldu. ilk öğretmenler boykotu nedeniyle 1969’da açığa alındı. 1971 ‘de istifa etti. 12 Mart 1971 ‘de sıkıyönetimce tutuklandı. 1974 Af Yasası’yla özgürlüğüne kavuşunca Almanya’ya gitti. 10 Ekim 1999’da yaşamını yitirdi.
- ♦ Köy gerçeklerini dile getiren, köylülerin sorunlarını yansıtan “köy edebiyatının önde gelen temsilcilerindendir”.
- ♦ Daha önce, şehirli gözüyle köye bakan yazarların tersine, köyü bir köylünün bakış açısından, toplumcu gerçekçi bir görüşle anlatma başarısını göstermiştir.
- ♦ Kimi romanlarında alegorili anlatıma başvurmuş, düşüncesini (yılanlar, kaplumbağalar gibi) simgelerle somutlaştırmış olsa da eserlerinde yalınlığa ve anlaşılırlığa önem vermiştir.
- ♦ Eserlerinde halkın, köylünün yerel söyleyiş biçimini yansıtmış, şive taklidine yer vermiştir.
- ♦ “Yılanların Öcü” yazarın köy hayatını anlatan ilk romanıdır. “Irazca Üçlemesi” adı verilen üçlemenin ilk cildi olan eserde, uğradığı haksızlığa karşı direnen köy insanlarının mücadelesi anlatılmıştır. “Irazca’nın Dirliği” ve “Kara Ahmet Destanı“, üçlemenin diğer iki cildidir.
Yılanların Öcü
Romanda Karataş köyünde oğlu Kara Bayram, gelini Haçça ile yaşayan Irazca’nın, köydeki hiyerarşiye ve haksızlığa başkaldırısı anlatılır. Deli Haceti, evinin çok nemli olmasından yakınarak Irazca’nın evinin tam önüne ev yapmaya kalkışır. Bayram buna karşı çıkar. Köyün muhtarı ise menfaati için bu olaya göz yumarak Deli Haceli’ye arka çıkar, hatta Bayram 7 razı etmek için onu adamlarına dövdürür. Bayram muhtara boyun eğmeyerek annesi Irazca ile birlikte hakkını savunur. Bu arada Deli Haceli’nin taşla saldırdığı Haçça, çocuğunu düşürür. Köye gelen kaymakam, ir azca’dan olup bitenleri öğrenince evin yapılmasını durdurur. Muhtar, dava açmaması için Bayramla anlaşma yolu arar. Fakat Kara Bayram razı olmaz. Kara Bayram’in teyzesini bir yılan sokunca Irazca, “Yılanlar yılanken öçlerini alıyor; insan niçin bunca zillete dayansın ?” diye düşünerek mahkemeye başvurup haklarını aramaya karar verir.
Eserleri
Roman
- Yılanların Öcü,
- Irazca’nın Dirliği,
- Tırpan,
- Köygöçüren Onuncu Köy,
- Amerikan Sargısı,
- Kaplumbağalar Keklik,
- Kara Ahmet Destanı,
- Yayla,
- Yüksek Fırınlar
- Koca Ren,
- Yarım Ekmek,
- Eşekli Kütüphaneci
Hikâye
- Çilli,
- Efendilik Savaşı,
- Karın Ağrısı,
- Anadolu Garajı,
- On Binlerce Kağnı,
- Can Parası,
- İçerdeki Oğul,
- Gece Vardiyası,
- Duisburg Treni,
- Dikenli Tel,
- Sınırdaki Ölü,
- Barış Çöreği,
- Bizim İnce Kızlar