ADIN DURUMLARI 1. Yalın Durum: Durum eki almamış adlar yalın durumda bulunurlar; bu durumda diğer ekleri alabilirler: Pencere, pencerem, pencereler… 2. Belirtme Durumu: Eki “-i”dir. Eklendiği ad, anlamca belirtilmiş olur: Ekmeği bana ver. (Verilmesi istenen varlık, yani ekmek, belirtilmiş olur.) İyelik
Kategori: Sözcükte Yapı
Yapım Ekleri
Yapım Eklerinin Özellikleri: Eklendiği sözcüğe kök anlamıyla bağlantılı yeni anlamda sözcükler yapar. Eklendiği sözcüğün anlamını değiştirir. Eklendiği sözcüğün türünü değiştirebilir. Bir sözcüğe birden fazla yapım eki gelebilir. Birkaç istisna hariç her zaman çekim eklerinden önce gelirler. Dört gruba ayrılırlar: 1.
Adlarda Küçültme
Adlarda Küçültme: “-cik, -cek, -ce, -ceğiz, -imsi, -mtırak” küçültme ekleridir. Gölcükler kurumuştu. “-cik” eki her zaman küçültme anlamı vermez; acıma, sevgi, küçümseme, benzerlik gibi anlamlardan birini verebilir: Yavrucak ağlıyordu. (acıma) Bugün biraz daha iytceyîm. (yaklaşıklık) Çocukcağız elma yanaklıydı. (sevgi) Gökyüzü grimsiydi. (benzerlik)
Yapılarına Göre Adlar
Yapılarına Göre Adlar: Basit Ad: Yapım eki almamış adlardır. Çekim eki alabilirler: Rüzgâr, masa, akıl, elim, taşlar… Türemiş Ad: Yapım eki almış adlardır: taş-lık, say-gı, sus-kun, as-kı-lık Birleşik Ad: En az iki sözcükten oluşan adlardır: pamuk-kale (ad+ad) gece+kondu (ad+eylem) biçer+döver
Fiil Çekim Ekleri
Fiil Çekim Ekleri 1. Kip (Zaman) Ekleri a. Haber Kipleri: Duyulan Geçmiş Zaman “-mış, -miş, -muş, -müş”: Geçen hafta pikniğe gitmişler. Görülen Geçmiş Zaman “-di, -di, -du, -dü”: Dün halı sahada maç yaptık. Şimdiki Zaman “-yor”: Ders çalışıyorum, rahatsız etmeyin.
Birleşik Sözcükler
Birleşik Sözcükler: Birden çok sözcüğün yeni bir kavramı karşılamak üzere bir araya gelip kalıplaşarak oluşturduğu sözcüklerdir. Birleşik sözcüklerin çoğu bitişik yazılır. Ayrı yazılanları da vardır. Anıt-kabir, kel-oğlan, Eski-şehir, kız-kuiesi,… HATIRLATMA Sözcüğün birleşik yazılabilmesi için beş olaydan birinin gerçekleşmesi gerektiği yazım
Biçim Bilgisi (Sözcüğün Yapısı)
DÜNYA DİLLERİ: 1. Tek Heceli Diller: Bunlarda ek yoktur, anlam sözcüklerin vurgusundan ve cümledeki sıralanışlarından anlaşılır. (Çin-Tibet dilleri) 2. Bükümlü Diller: Sözcükler çekime girdiğinde değişime uğrar. (Hint-Avrupa dilleri) 3. Eklemeli Diller: Eklerle çekime giren sözcüklerin kökünde değişim olmaz. (Ural-Altay dilleri) Türkçe sondan
Çekim Ekleri
I. ÇEKİM EKLERİ Çekim Eklerinin Özellikleri: Eklendiği sözcüğün anlamını değiştirmez. Sözcüğün cümle içerisindeki görevini belirler. Bulunduğu cümlelerin anlamlarına katkı yapar. Birkaç istisna hariç yapım ekinden sonra gelirler. Sözcükler arasında anlam ilişkisi kurarlar. Cümle oluşturmaya yararlar. 1- İsim Çekim Ekleri: 1. Hâl
Sözcükte Yapı Test
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, “kalem” sözcüğüne eklenen “-i” eki, ötekilerden farklı görevdedir? A) Kalemi iyi kullanırmış. B) Kalemi bana bırakacakmış. C) Kalemi çok kuvvetliymiş. D) Kalemi gözü gibi saklarmış. E) Kalemi babası armağan etmiş. 2. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden
Ekler ve Sözcük Yapısı Test
1. Anton Çehov; öykülerini gözden geçirmiş. “Seçilmiş Eserleri ‘nin basımını hazırlamıştı. I. II. III. IV.