Ünlem Ansızın ortaya çıkan “sevinç, hayret, acıma, şaşma, kızgınlık” gibi duyguları anlatan sözcüklere ya da seslenme sözcüklerine “ünlem” denir. “Ay, ah, oh, öf, oy, a, aaa, e, eee, eh, ha, hah, hay, vay, eyvah, vah, ooo, haydi, aman, bre, hey,
Kategori: Türkçe Konu Anlatımı
Yardımcı Fiil
Yardımcı Eylem (Fiil) Türkçede eylemler tek başına anlam taşıyıp taşımamalarına göre ikiye ayrılır. Bir eylemin tek başına anlamı varsa o eylem asıl eylemdir eğer eylemin ek başına anlamı yoksa o eylem de yardımcı eylemdir. Ad soylu sözcüklerle birlikte kullanılarak onları
Kelime Grupları
Kelime Grupları Kelime grubu; bir varlığı, bir kavramı, bir niteliği veya bir hareketi karşılamak amacıyla belirli kurallar çerçevesinde yan yana gelen kelime topluluğudur. Tek bir kelime ile karşılanamayan varlık, kavram, nitelik, durum ve hareket, kelime gruplarıyla karşılanır. Örneğin “tekne” kelimesi
Edatlar
EDAT (İLGEÇ) Kavramlar arasında anlamca ilgi kuran sözcüklere “edat” denir. “Bundan böyle sizi görmek istemiyorum.” cümlesinde “böyle” sözcüğü ” -den sonra” anlam ilişkisini kuran bir edattır. Edatların Özellikleri: Sözcükler arasında anlam ilgisi kurar. Genellikle tek başlarına anlam taşımaz. Başka sözcüklerle öbek
Yapılarına Göre Fiiller
Yapılarına Göre Eylemler Eylemler yapılarına göre üçe ayrılır: basit, türemiş ve birleşik eylem. A. Basit Eylem: Yapım eki almamış eylemlerdir. Bunlar çekim eki alabilir: koş, koştu, koşmayacak… B. Türemiş Eylem: Yapım eki almış eylemlerdir. Bunlar addan ya da eylemden türeyebilir: su-la-, mor-ar-,
Fiilde Çatı
Eylemlerin Çatısı Eylemin özneyle ya da nesneyle olan ilişkisine göre kazandığı anlam özelliğine “eylemin çatısı” denir. A) ÖZNEYE GÖRE ÇATI (ÖZNE – YÜKLEM İLİŞKİSİ) Dörde ayrılır: Etken Çatılı Eylem: Gerçek öznesi olan eyleme denir. Etken eylemler “-I, -n, -ş” eklerini
Fiilimsiler
Eylemsiler Eylem kök ya da gövdelerinden eylemsi ekleriyle türetilen,’cümlede ad, sıfat ya da zarf göreviyle kullanılan sözcüklere “eylemsi” (fiilimsi) denir. Eylemsiler her ne kadar eylemden türetilmişlerse de eylemler gibi çekimlenemezler (kip ve kişi eki alamazlar.). Ad soylu sözcüklerdir, eylem anlamı
Anlamlarına Göre Fiiller (İş – Oluş – Kılış)
Eylem (Fiil) İş, oluş, kılış ya da durum anlatan sözcüklere “eylem” denir. Türkçenin bel kemiğidir. Yüklemi oluşturma görevine sahiptir. Eylemler mastar eki (-mak/-mek) alabilen sözcüklerdir: koşmak, yürümek, gülmek… İPUCU: Eylemler kendilerine özgü çekim eklerini alarak daima yüklemde bulunur. ANLAMLARINA GÖRE
Fiilde Kip
Eylemde Kip Eylemin yapılmasıyla ilgili bir dileği ya da eylemin yapılış zamanını bildiren eklere “kip” denir. BASİT KİPLER Tek kip eki almış eyleme, “basit kipli eylem” denir. Basit kipler ikiye ayrılır: haber kipleri ve dilek kipleri. A) Haber (Bildirme) Kipleri: