Metinlerin, yazıldığı dönemin zihniyetiyle ilişkisi
♦ “Zihniyet“, bir dönemdeki sosyal, siyasî, idarî, adlî, askerî, dinî güçlerin, sivil toplum örgütlerinin, ticarî hayatın, eğitim etkinliklerinin birlikte oluşturdukları ortamı ve bunların hiçbirine indirgenemeyen duygu, anlayış ve zevk bütününü ifade eden bir terimdir. Her metin, yazıldığı dönemin zihniyetini yansıtır. Bu, yazar ya da sanatçının toplumsal bir varlık olmasının zorunlu bir sonucudur.
Felsefede, sosyolojide ve psikolojide soyut olarak dile getirilen düşüncelerin edebî eserlerde insan yaşantısıyla birleşerek somutlaşması
♦ Hayatı somut olarak yansıtması kurmaca metinlerin bir özelliğidir. Sosyal bilimler, özeli genelleştirir ve belli bir modelden hareket ederek gerçekliği teorik biçimde, kavramlarla, terimlerle dile getirir. Başka bir deyişle bilim, somutu soyutlaştırarak ifade eder. Sanat ya da özelde edebiyat ise bilimin tersine, sürekli bir somutlaştırma etkinliğidir. Örneğin bir roman, insanın yaşantısından yola çıkar, geneli değil özeli anlatır.