ÜNLÜ DARALMASI
Düz – geniş ünlü (a, e) ile biten eylemler şimdiki zaman eki (-yor) aldığında, eylemin sonundaki düz – geniş ünlü daralır, “ı, i, u, ü” den uygun olanına dönüşür:
bekle – yor… bekliyor
anla – yor… anlıyor
koşma – yor… koşmuyor
gülme – yor… gülmüyor
UYARILAR:
- “de-, ye-“ eylemleri “-y-” kaynaştırma ünsüzü aldığında “de-” sözcüğünün sonundaki “e” sesi daralmaya uğrar: de-y-en…diyen, ye-y-ecek…yiyecek...
- “de-“ ve “ye-“ eylemlerinin dışındaki kimi eylemlerde “-y-“ kaynaştırma harfi konuşmada daralmaya neden olabilir ancak bu daralma yazıya yansıtılmaz: “bekliyen” diyebiliriz ama “bekleyen” diye yazarız.
- “-yor” ekinin olduğu her yerde ünlü daralması aranmaz, “-yor” ekinin “a, e” sesinden sonra gelmesi gerekir: “Böylece çocuğu okuldan alıyor.” cümlesinde altı çizili sözcükte ünlü daralması yoktur.