1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ötekilerden farklı bir “uyak (kafiye)” vardır?
A) Yiğitliğim elden gitti yel gibi
Damağımda tadı kaldı bal gibi
B) Santur mu istersin saz mı istersin
Ördek mi istersin kaz mı istersin
C) Yağıyor dağlara kar benim için
Ferman çıkarsınlar var benim için
D) Sana derim allı gelin has gelin
Suya gider sağ elinde tas gelin
E) Önde uzun bir kışın soldurduğu etekler
Sonra dönen dönerken inleyen tekerlekler
2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “redif” yoktur?
A) Artık demir almak günü gelmişse zamandan
Meşhule giden bir gemi kalkar bu limandan
B) Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol
Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol
C) Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli
Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli
D) Biçare gönüller! Ne giden son gemidir bu
Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu
E) Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden
Birçok seneler geçti; dönen yok seferinden
3.
Seyyah olup gezdim gurbet elleri,
Kâr etti canıma yeter ayrılık,
Vasfeyleyim başa gelen halleri,
Çok çektim ölümden beter ayrılık!
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) On birli hece ölçüsü ile söylenmiştir.
B) Uyak düzeni “abab” biçimindedir.
C) iki ve dördüncü dizelerin sonundaki “ayrılık” sözcükleri rediftir.
D) Bir ve üçüncü dizelerdeki “-leri” ekleri rediftir.
E) İki ve dördüncü dizeler arasında tam uyak vardır.
4. Aşağıdakilerden hangisi, “klasik tragedya” ile “klasik komedya“nın ortak özelliği sayılabilir?
A) Konuların günlük yaşamdan alınması
B) Kahramanların soylu kişilerden seçilmesi
C) Akıl ve sağduyunun koro ile temsil edilmesi
D) Dil ve üslupta soyluluk aranmaması
E) Çirkin sayılabilecek olayların sahnede gösterilmesi
5. Dili, söyleyişi ve gözlemleriyle bir istanbul şairi olan Nedim, “murabba” şeklinin Türk şiir geleneğine uygun düşen biçimini, bestelenmeye uygun yeni bir nazım türü haline getirir ve sonradan çokça izlenecek bir yol açmış olur.
Bu parçaya göre, Nedim’le başlayan nazım türü, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rubai
B) Tuyuğ
C) Gazel
D) Şarkı
E) Muhammes
6. Aşağıdakilerden hangisinde, Tasavvufi Halk edebiyatı (Tekke edebiyatı) nazım türleri bir arada verilmiştir?
A) ilahi, nefes, semai, şathiye
B) Kaside, nefes, deme, ilahi
C) ilahi, nefes, deme, sathiye
D) Semai, nefes, mersiye, sathiye
E) Nefes, deme, mersiye, hikmet
7.
Attın peştamalını
Kondu dallar üstüne
Sen orada ben burada
Kaldık yollar üstüne
Bu dizeler, “mani” ile ilgili olarak aşağıda verilen yaygın ve genel yargılardan hangisiyle bağdaşmaz?
A) 7’li hece ölçüsüyle söylenir.
B) Uyak düzeni “a – a – b – a” biçimindedir.
C) Nazım birimi dörtlüktür.
D) Anlatılmak istenen duygu ve düşünce, son iki dizede verilir.
E) İlk iki dize, son iki dizeye ölçü ve uyak bakımından bir hazırlıktır.
8. Bir varmış, bir yokmuş… Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde; develer tellal iken, pireler berber iken, ben anamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken; bir ülke, bu ülkenin bir padişahı, bu padişahın da üç oğlu varmış!
Bir masalın girişinden alınan bu sözlerde, “masal”ın temel özelliklerinden hangisiyle ilgili ipucu yoktur?
A) Abartmalara yer verilmesi
B) Bir tekerlemeyle başlaması
C) Eğitici ve öğüt verici nitelik taşıması
D) Olayın geçtiği yer ve zaman verilmemesi
E) Kişilerin, görev ya da akrabalık adlarıyla tanıtılması
9.
On yıl var ayrıyım Kınadağı’ndan
Baba ocağından, yâr kucağından
Bir çiçek dermeden sevgi bağından
Huduttan hududa atılmışım ben
Yukarıdaki dörtlük hangi şiir türüne örnektir?
A) Lirik
B) Pastoral
C) Didaktik
D) Epik
E) Dramatik
10.
I. Ölçü
II. Uyak düzeni
III. Nazım birimi
IV. İşlenen konu
V. Kullanılan dil
Yukarıdakilerden hangi ikisinin, “mani” ile “rubai”de benzerlik gösterdiği ileri sürülebilir?
A) II. ile III.
B) I. ile II.
C) I. ile III.
D) II. ile IV.
E) IV ile V.
11.
I. Gazete ile birlikte doğmuş ve gelişmiş bir yazı türüdür.
II. Gazetelerde ya da dergilerde yayımlanan bir uzman yazısıdır.
III. Bir görüş ya da düşünceyi ileri sürmek, savunmak ya da desteklemek üzere yazılır.
IV. Görüş ve düşünceler kanıtlarla tanıtlandığı için nesnel bir nitelik taşır.
Özellikleri sıralanan bu yazı türü, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fıkra
B) Makale
C) Deneme
D) Söyleşi
E) Eleştiri
12. Bu yazı türü, makale gibi bilgi vermek için değil, düşünce yaratmak, kuşku doğurmak, doğruya giden yolları arayıp buldurmak amacıyla yazılan düşünce yazılarıdır. Bilinen gerçekler dışında hemen bütün konular (hukuk, ahlak, din, sanat, edebiyat, güzellik…) ele alınır ve işlenir. Bir iç konuşma havası içinde gerçeğe yaklaşmaya çalışır; ancak bir şeyi ispatlamaya uğraşmaz.
Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köşeyazısı
B) Eleştiri
C) Deneme
D) Söyleşi
E) Röportaj
13. Ne kadar kısa olursa, o kadar iyi sayılır bu tür: Bir yağmur değil, şimşektir. Sigarayı yakmak için bir kibrit çakmaktır. Bir anda gerçeğin ışımasıdır. Şehir Hatları vapurlarından birinin projektörünün denizde bir kayığı aydınlatmasıdır. Kalabalık arasında tanıdık birini birdenbire görmenizdir. Kapalı perdeler arasından bir ışığın loş odaya birden sızıvermesidir. Ya da aniden patlayan bir kahkaha, bir nükte, bir yergidir!..
Bu parçada sözü edilen yazı türü, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anı
B) Röportaj
C) Deneme
D) Söyleşi
E) Fıkra
14. Deneme ile ……. birbirinden farklıdır. Yazar, birincide kendi kendisiyle; ikincide ise karşısında okuyucu varmış da onunla konuşuyormuş gibi yazar, Anı ile …… de birbirinden farklıdır. Yazar, bunların birincisinde yaşadıktan sonra; ikincisin de ise yaşarken yazar.
Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gerilmelidir?
A) Fıkra, günce
B) Söyleşi, tarih
C) Günce, söyleşi
D) Söyleşi, günce
E) Röportaj, mektup
15. “Öykü” ve “roman” la ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
A) Konunun yaşanmış olaylardan alınması zorunluluğu
B) Kişi ve çevre betimlemelerine yer verilmesi
C) Anlatımın üçüncü ya da birinci tekil kişi ağzından oluşu
D) Bir olayı, yaşantıyı anlatma ihtiyacından doğuşu
E) Türk edebiyatında ilk örneklerine Tanzimat döneminde rastlanması
CEVAP ANAHTARI
1. A 2. B 3. E 4. C 5. D 6. C 7. B 8. C 9. A 10. A 11. B 12. C 13. E 14. D 15. A